Türk Medeni Kanunu’nda tanımlanmış boşanma sebeplerinden birisi de şiddet nedeniyle boşanma davasıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 162. Maddesi’ne göre, eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir. Şiddet eyleminin türüne ve ağırlığına göre, TMK 166/ 1 de düzenlenen “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” maddesine dayanarak da boşanma davası açılabilir. Burada şiddet mağduru olarak, hangi maddeye dayanarak boşanma davası açabileceğiniz değerlendirmemiz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Şiddet Nedeniyle Boşanma ve TMK 166/1 Hükmü
Bu maddeye göre “Şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olması halinde, kural olarak kusursuz veya daha az kusurlu eşin diğer eşe açtığı bir çekişmeli boşanma davası türüdür.” Halk arasında bilinen şiddet türlerinden, fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, ekonomik şiddet ve cinsel şiddet bazı şart ve koşulların varlığında bu madde kapsamında değerlendirilir.
Fiziksel Şiddet
Bir eşin diğer eşin vücut bütünlüğüne zarar vermeye yönelik eylemleri fiziksel şiddet olarak adlandırılır. Burada yer alan şiddet eyleminin ağırlığına göre TMK 162’de düzenlenen “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” ya da TMK 166’da düzenlenen “pek kötü muamele” sebebine dayanarak dava açılır. Hak kaybı olmaması açısından, doğru değerlendirme yapabilmek için bir boşanma avukatından destek alınması sağlıklı olacaktır.
Psikolojik Şiddet
Kişiyi başkalarının önünde küçük düşürmek, aşağılamak, bağırmak, bazı kişilerle iletişimini yasaklamak, sürekli olarak küserek duygusal manipülasyon yapmak, psikolojik şiddet kapsamında sayılır. Eylemin niteliğine göre “onur kırıcı davranış” sebebiyle boşanma davası açılabileceği gibi “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” hususuna dayanarak da boşanma davası açılabilir.
Cinsel Şiddet
Halk arasında cinsel şiddet çoğunlukla, eşe tecavüz edilmesi, ters ilişki teklifinde bulunması, cinsel hakaretlerde bulunulması gibi zorbalık boyutunda eylemler ile sınırlı sanılmaktadır. Halbuki, cinsel ilişkiden kaçınma, yatağı ayırmak, diğer eşin cinsel performansına ilişkin aleni yorum yapmak da cinsel şiddet kapsamına girmektedir.
Ekonomik Şiddet
Halk arasında cinsel şiddet çoğunlukla, eşe tecavüz edilmesi, ters ilişki teklifinde bulunması, cinsel hakaretlerde bulunulması gibi zorbalık boyutunda eylemler ile sınırlı sanılmaktadır. Halbuki, cinsel ilişkiden kaçınma, yatağı ayırmak, diğer eşin cinsel performansına ilişkin aleni yorum yapmak da cinsel şiddet kapsamına girmektedir.
TMK 162. Maddesinde Düzenlenen Şiddet Eylemleri
Hayata Kast
Bir eşin diğer eşe öldürmek kastıyla hareket ettiği eylemleri sonucu, hayata kast nedenine dayanarak boşanma davası açılabilir. Bu sebebe dayanarak boşanma davası açılabilmesi için eşin kastla hareket etmesi gerekmektedir. Eğer kişi kusur ya da ihmal suretiyle eşinin hayatını tehlikeye soktuysa bu sebebe dayanarak boşanma davası açılamayacaktır.
Aynı zamanda taraflardan birinin diğerine uyguladığı fiziksel şiddet öldürme amacıyla yapılmadıysa yine bu maddeye dayanarak boşanma davası açılamayacaktır.
Pek Kötü Davranılması
Öldürme niyetinin olmadığı fiziksel saldırılar nedeniyle açılacak boşanma davasında “pek kötü davranılması” sebebine dayanmak gerekir. Darp etmek, aç bırakmak, bir yere kilitlemek, cinsel ilişki sırasında diğer eşi zorlamak bu madde kapsamında sayılır.
Onur Kırıcı Davranış
Psikolojik şiddeti de kapsayan onur kırıcı davranış, bir eşin diğer eşi küçük düşürücü hareketlerde bulunmasıdır. Hakaret etmek, aşağılamak, toplum içinde küçük düşürmek bu kapsamda sayılır.
TMK 162. maddesinin devamında bu davanın hangi koşullarda açılabileceği yazılmıştır.
Şiddet Nedeniyle Boşanma Davası Açma Süresi
Buna göre öncelikle davaya hakkı olan eşin davayı açması için süre koşulu vardır. Davaya hakkı olan eş, dava sebebini öğrendikten sonra 6 ay içerisinde davayı açmalıdır. Aksi halde dava açma hakkını kaybeder. Her halükârda da eylemin üzerinden 5 yıl geçince dava hakkı düşer. Bu durumda hak kaybı yaşanmaması açısından, ilgili taraf zaman kaybetmeden hukuki işlemleri başlatmalıdır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, dava açma süresinin Türk Medeni Kanunu’nun 162. Maddesine dayanarak açılan davalarda geçerli olduğudur. Sistematik olarak fiziksel veya psikolojik hakarete maruz kalan kişi, TMK 166. Maddesi gereğince evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayanarak her zaman boşanma davası açabilir. Dolayısıyla 6 aylık süreyi kaçıran taraf yine de uzman bir avukat boşanma avukatı yardımıyla dava açabilir.
Şiddet Affedilirse Şiddet Nedeniyle Boşanma Davası Açılabilir mi?
Türk Medeni Kanunu 162 maddesine göre “affeden tarafın dava hakkı yoktur.” Kanunda affeden kişinin dava hakkının olmadığı söylenmiş, ancak “nelerin affetme sayıldığı” açıklanmamıştır. Bunun için Yargıtay kararlarına baktığımızda;
- Tarafların barışmış olması
- Mağdur kişinin açıkça affettiğini söylemesi
- Tarafların (zorunlu haller hariç) birlikte yaşamaya devam etmesi
- Mağdur kişinin boşanma davasından vazgeçmesi, gibi hususlar affetme anlamına gelir.
Şiddet Nedeniyle Boşanma Davasında Tazminat
Şiddet mağduru eş belirli koşullar dahilinde maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat isteyebilmesi için, “mevcut veya beklenen menfaatlerinin zedelenmiş olması” gerekmektedir.
Aynı zamanda şiddet eylemi kişinin kişilik haklarına saldırı niteliğindedir. Bu nedenle şiddet mağduru manevi tazminat da isteyebilir.
Şiddet Nedeniyle Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Olur?
TMK 236. maddesine göre “zina veya hayata kast nedeniyle boşanma halinde hâkim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir.”
Kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının azaltılması veya kaldırılması durumu yalnızca “zina ya da hayata kast” durumunda geçerlidir. Diğer boşanma sebeplerin, eşlerin artık değer üzerindeki alacağı etkilenmemektedir.
Şiddet nedeniyle boşanma davası konusunda, Nazilli uzman boşanma avukatı ekibimizden daha ayrıntılı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
